Dit is misschien wel een van de eerste vragen die in je opkomt als je begint met traden en die lijnen op de grafieken ziet kruisen: Werkt technische analyse? In dit artikel hopen we hier wat licht op te werpen en je te laten zien dat het niet allemaal magie is.

Technische analyse is een van de oudste en meest populaire methoden voor het nemen van handelsbeslissingen. Miljoenen traders en investeerders gebruiken het dagelijks om prijzen te analyseren, trends te identificeren en transacties uit te voeren. Het is echter ook een van de meest bekritiseerde benaderingen.

Voor velen is technische analyse niets meer dan “lijnen trekken op een grafiek”, een soort financiële astrologie zonder enige wetenschappelijke basis. Veel traders beweren zelfs dat alleen fundamentele analyse prijsbewegingen kan verklaren, waardoor grafieken een anekdotische rol krijgen.

But… what if I told you that this view is incomplete?De realiteit is dat technische analyse niet beweert een glazen bol te zijn (en ik geloof dat het dat nooit heeft beweerd). Het streeft er niet naar de toekomst exact te voorspellen, maar eerder om patronen van menselijk gedrag te interpreteren, waarschijnlijkheden te identificeren en, bovenal, risico slim te beheren.

Verre van louter bijgeloof, steunt de effectiviteit ervan op:

• Bewezen statistische principes,
• Wetmatigheden van vraag en aanbod,
• En de collectieve psychologie van marktdeelnemers.

Sterker nog, er zijn vele academische studies, economische theorieën en gedragseconomisch onderzoek die hebben aangetoond dat prijzen de marktinformatie neigen te weerspiegelen. Patronen herhalen zich, en menselijk gedrag is onder bepaalde omstandigheden voorspelbaar.

In dit artikel zal ik het je uitleggen met solide argumenten, ver weg van mythes en sensatiezucht. We zullen zien:

• De economische logica achter de grafieken
• De psychologie die prijzen beweegt
• Het statistische bewijs dat het gebruik ervan ondersteunt.

Bereid je voor om de waarheid achter technische analyse te ontdekken en te begrijpen waarom het een essentieel instrument blijft in het arsenaal van elke serieuze trader.

---

Prijzen Weerspiegelen Reeds Alle Informatie (Zwakke Efficiënte Markthypothese)

Een van de conceptuele pijlers die rechtvaardigt waarom technische analyse werkt, is de Efficiënte Markthypothese (EMH), ontwikkeld door econoom Eugene Fama in 1970 in zijn publicatie “Efficient Capital Markets: A review of Theory and Empirical Work.”

De EMH stelt dat de prijzen van financiële activa reeds alle beschikbare informatie in de markt weerspiegelen. Dat wil zeggen, alles wat bekend is (of kan zijn) over een aandeel, een index of een cryptocurrency – nieuws, bedrijfscijfers, toekomstige verwachtingen, macro-economische gegevens – is reeds verdisconteerd in de huidige prijs.

Fama definieerde drie niveaus van efficiëntie:

• Zwakke vorm: Alle informatie uit het verleden (prijzen, volumes) is reeds in de prijs opgenomen.
• Halfsterke vorm: Naast informatie uit het verleden is ook de huidige publieke informatie inbegrepen.
• Sterke vorm: Alle informatie, zelfs privé of vertrouwelijk, zou in de prijs worden weerspiegeld.

Technische analisten beroepen zich op de “Zwakke vorm” van de EMH om hun grafieken te rechtvaardigen. Als alle informatie uit het verleden reeds in de prijs zit, dan is het bestuderen van de evolutie van die prijs (lijnen, patronen, indicatoren) een perfect geldig hulpmiddel om marktgedrag te begrijpen.

Om deze reden hoeft een technisch analist niet naar balansen, nieuws of bedrijfsmodellen van bedrijven te kijken. Omdat dit alles in de prijs wordt weerspiegeld, hoeven ze alleen maar naar de prijs te kijken om te weten hoe deze in de toekomst zal bewegen.

Dit betekent niet dat technische analyse onfeilbaar is (verre van dat), maar eerder dat het een perfect geldige manier is om de marktpsychologie te lezen, die wordt weerspiegeld in activaprijzen.

---

Patronen Herhalen Zich Omdat de Menselijke Psychologie Niet Verandert

Als er één diepgaande reden is waarom technische analyse werkt, dan is het deze: de menselijke natuur is cyclisch; het evolueert niet zo snel als we denken.

Wiskundige logica is niet het enige dat wordt gebruikt bij trading; het wordt sterk beïnvloed door emoties: angst om geld te verliezen, hebzucht om meer te verdienen, euforie bij stijgingen en paniek bij dalingen, enz. Al deze emoties worden weerspiegeld in grafieken en vormen terugkerende patronen die technische analisten bestuderen en benutten.

Dus, zoals je je waarschijnlijk al kunt voorstellen, zijn prijzen een zichtbaar teken van menselijk gedrag. Elke candle, elke marktschommeling, is de som van miljoenen mensen die op vergelijkbare wijze reageren op dezelfde signalen.

Uit al deze studies over menselijk gedrag komen de beroemde grafiekpatronen voort:

• Driehoeken – Door besluiteloosheid.
• Bodem- of Toppatronen – Door psychologische trendniveaus.
• Hoofd-en-Schouderpatroon – Veranderingen in trend door verlies van vertrouwen.

Deze patronen zijn geen toevalligheden; ze zijn uitgebreid gedocumenteerd door auteurs zoals John J. Murphy in zijn klassieker “Technical Analysis of the Financial Markets” en Kirkpatrick & Dahlquist in “Technical Analysis: The Complete Resource for Financial Market Technicians.”

In beide boeken wordt met historische voorbeelden (in aandelen, valuta’s, grondstoffen, forex en zelfs cryptovaluta’s) aangetoond dat deze patronen keer op keer verschijnen. En misschien vraag je je af: “Oké, ik snap dat ze zich herhalen, maar waarom?”

Het antwoord is dat menselijke emoties niet veranderen. We blijven dezelfde fouten maken, en de psychologie van de belegger blijft dezelfde als 50 of 100 jaar geleden. Zo simpel, maar tegelijkertijd zo complex. Zelfs met de komst van algoritmische handel, sociale media en kunstmatige intelligentie blijven emotionele cycli bestaan.

We kunnen dus stellen dat technische analisten niet proberen de toekomst te voorspellen alsof ze in een glazen bol kijken. In plaats daarvan proberen ze menselijk gedrag uit het verleden te detecteren om te zien wat de meest waarschijnlijke reactie in de toekomst zou kunnen zijn. In dit geval gaat het een beetje om de waarschijnlijkheid dat het gedrag hetzelfde zal blijven.

---

De Zelfvervullende Profetie: Technische Analyse Werkt Omdat Iedereen Gelooft Dat Het Werkt

Een van de meest interessante argumenten waarom technische analyse werkt, is heel eenvoudig: Het werkt omdat miljoenen traders het gebruiken, oftewel, het is een zelfvervullende profetie. Kortom, het werkt omdat iedereen gelooft dat het werkt. Een beetje gek, toch?

Het concept komt uit de sociologie: “Als voldoende mensen in iets geloven, kunnen hun acties die overtuiging tot werkelijkheid maken.” En op financiële markten gebeurt duidelijk iets soortgelijks. Bijvoorbeeld: als duizenden traders een steunniveau zien en hetzelfde handelen (kopen op dat niveau), dan zal de prijs logischerwijs op dat punt stuiteren.

Ditzelfde patroon doet zich voor bij alles: weerstanden, voortschrijdende gemiddelden, indicatoren, grafiekpatronen, enz. Het simpele feit dat veel traders met dezelfde kennis opereren, leidt tot voorspelbare collectieve reacties. Dit alles wordt nu versterkt door technische indicatoren, realtimeplatforms en de boeken en cursussen die dezelfde patronen aanleren.

Econoom Andrew W. Lo, samen met Mamaysky en Wang (2000), publiceerde de studie “Foundations of Technical Analysis: Computational Algorithms, Statistical Inference, and Empirical Implementation” in de Journal of Finance. Daarin werden patronen geanalyseerd met behulp van algoritmen, wat aantoonde dat sommige daarvan welvoorspellende waarde hebben in bepaalde contexten. Ze benadrukken dat een deel van deze voorspelbaarheid te danken is aan het zelfvervullende profetie-effect.

Daarnaast hebben Daniel Kahneman (Nobelprijswinnaar en auteur van beroemde boeken zoals “Thinking, Fast and Slow”) in “Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk” en Richard Thaler in “Misbehaving: The Making of Behavioral Economics” via gedragseconomie aangetoond hoe traders niet 100% rationeel zijn. Ze hebben vooroordelen (biases) en maken fouten zoals ieder ander, en wat het belangrijkst is, dat collectieve reacties inefficiënties genererendie door middel van technische analyse benut kunnen worden.

---

Risicobeheer: De Ware Kracht van Technische Analyse

Het is belangrijk te onthouden dat, afgezien van het voorspellen van prijzen, technische analyse een hulpmiddel voor risicobeheer is. Het maakt het mogelijk om instap-, stop-loss- en take-profitniveaus met duidelijke criteria vast te stellen.

Op de markten gaat het niet altijd om het raden van de toekomstige prijsrichting, maar om te weten hoeveel je kunt verliezen als je fout zit en hoeveel je kunt winnen als je gelijk hebt. Dit is waar technische analyse werkt en een zeer belangrijk hulpmiddel wordt, omdat het je in staat stelt duidelijke instap- en uitstapniveaus vast te stellen op basis van de marktstructuur (steun, weerstand, trends, etc.).

Met goede technische analyse kan een trader:

• Sleutelzones identificeren waar de waarschijnlijkheid in zijn voordeel speelt.
• Een uitstappunt (stop-loss) bepalen voor als het misgaat.
• Een realistisch winstdoel (take-profit) vaststellen op basis van de context.

Met andere woorden, een van de fundamentele redenen waarom technische analyse werkt, is omdat een trader verliezen kan beheersen en strategieën kan opzetten waarbij de risico/rendement-verhouding altijd gunstig is.

Een van de belangrijkste auteurs op dit gebied is Van K. Tharp, en in zijn boek “Trade Your Way to Financial Freedom” stelt hij het volgende:

“Je hoeft niet 70% van de tijd correct te voorspellen om geld te verdienen. Je moet het risico correct beheren bij elke transactie.”

Tharp maakt duidelijk: het is niet nodig om de richting van de markt te raden, maar eerder om:

• Een duidelijk plan te hebben gebaseerd op waarschijnlijkheden.
• Verliezen te beperken als je fout zit.
• Winsten te maximaliseren als je gelijk hebt.

Op de lange termijn is dit risicobeheer wat winstgevende traders scheidt van degenen die kapitaal verliezen.

Trends en Sleutelmomenten: De Essentie van de Dow Theorie

Lang voordat computers bestonden (in de 19e eeuw), identificeerde Charles H. Dow de principes van technische analyse. Zijn “Dow Theorie” blijft de basis waarop alle moderne technische analyse is gebouwd.

Dow observeerde dat financiële markten de neiging hebben om in trends te bewegen, en deze trends weerspiegelen het collectieve gedrag van beleggers. Met deze informatie creëerde hij een reeks principes om prijzen te verklaren; de belangrijkste zijn:

• De markt verdisconteert alles (anticipeert op nieuws en data).
• Prijzen bewegen in trends (stijgend, dalend of zijwaarts).
• Een trend blijft geldig totdat deze duidelijke signalen van verandering geeft.
• Volumes bevestigen trends (hoger volume, grotere betrouwbaarheid).
• Indices moeten elkaar bevestigen (correlatie tussen sectoren).

Door dit alles komt een van de bekendste uitspraken in trading, “de trend is je vriend,” voort uit deze theorie.

Je zou kunnen denken dat de markten sinds de 19e eeuw veel zijn veranderd en dat dit niet langer geldig is, maar dan zou je er vreselijk naast zitten: de aard van de markten is, zoals we eerder besproken, niet veranderd.

Daarom blijven trendlijnen, steun, weerstand en doorbraken effectief, omdat ze het mogelijk maken om sleutelmomenten te identificeren waarop de slagingskans groter is.

Meer dan 100 jaar later blijft de Dow Theorie de hoeksteen waarop technische analyse is gebaseerd, vanwege zijn eenvoud.

Van Technische Analyse naar Algoritmische Trading: Hoe Til Je Het Naar een Hoger Niveau?

Alles wat we hebben gezien over patronen, trends en risicobeheer is perfect toepasbaar op zowel traditioneel handmatig traden als algoritmische trading. Maar in dit geval is het grote voordeel van algoritmes dat ze ons nog andere voordelen bieden. Bijvoorbeeld:

• Systematisch toepassen van de regels van technische analyse.
• Elimineren van emoties bij het nemen van beslissingen.
• Gedisciplineerd 24 uur per dag handelen zonder vermoeidheid of impulsen.

Normaal gesproken is dit vakgebied voorbehouden aan programmeurs, en het programmeren van een trading robot is een complexe taak. Met BlueCandle kun je gratis aan de slag, zowel met het testen van strategieën met verschillende indicatoren (zoals de SMA of de KAMA, die we al eerder hebben gezien) en het bekijken van de resultaten, als met het in werking stellen van strategieën met een robot.

Ons platform stelt traders van alle niveaus in staat om:

• Technische strategieën te creëren en te testen zonder te hoeven programmeren.
• De handel te automatiseren met geoptimaliseerde algoritmische robots.
• Risico te beheersen met duidelijke parameters, zoals grote fondsen dat doen.

Want de sleutel is niet het voorspellen van de toekomst, maar het slim en efficiënt beheren van onzekerheid.

Conclusies

Zoals we hebben gezien, is technische analyse niet onfeilbaar, maar het is een krachtig statistisch en psychologisch hulpmiddel. Het gaat niet om het voorspellen van de toekomst, maar om het beheren van onzekerheid met discipline en waarschijnlijkheid.

Samenvattend kunnen we zeggen dat technische analyse het volgende is:

• Een hulpmiddel dat de psychologie van traders in de markt weerspiegelt in visuele patronen.
• Het maakt het mogelijk om trends en sleutelmomenten te detecteren om verliezen te minimaliseren.
• En het vergemakkelijkt risicobeheer.

De sleutel is niet om altijd gelijk te hebben, maar om te weten wanneer te handelen, wanneer niet, en hoeveel risico te nemen bij elke transactie.

En zoals John J. Murphy zegt:

“Technische analyse is simpelweg de grafische visualisatie van de wet van vraag en aanbod.”

Deze strijd blijft relevant na meer dan een eeuw, en zolang de markt wordt gedreven door mensen (of door algoritmes die door mensen zijn gecreëerd), zal technische analyse blijven werken..